Six Degrees of Separation („Szosty Stopien Oddalenia”) to inscenizacja sztuki Johna Guaere'a, napisanej w 1990, zainspirowanej prawdziwa postacia Davida Hamptona, wyludzacza i oszusta, ktoremu udalo się naciagnac kilka bogatch malzenstw zyjacych na Manhattanie.
Malzenstow Flan (Ian Redford) i Ouisa (Lesley Manville) to nowojorscy handlarze sztuka, ktorzy padaja ofiara oszusta podajacego sie za przyjaciela ich dzieci z Harvardu. Pewnego wieczora, podczas ktorego para gosci w ich ekskluzywnym mieszkaniu potencjalnego klienta na jeden z obrazow do drzwi puka mlody mezczyzna, ktory przedstawia sie jako Paul Poitier, syn Sydneya Poitiera, znanego aktora, rezysera i dyplomaty.
Paul ma niegrozna rane w brzuchu i twierdzi, ze przed chwila został napadniety i okradziony. Flan i Ouisa wierza, iz mezczyzna jest znajomym ich dzieci i pelni troski zapraszaja go do swojego domu oferujac pomoc. Teoretycznie nie ma zadnych powodow aby mu nie ufac: jest dobrze ubrany, elokwentny, czarujacy, swietnie gotuje (w ramach wdziecznosci przygotowuje kolacje dla Flan, Ouisy oraz ich klienta). Podczas posilku Paul daje popis swej elokwencji wyglaszajac monolog na temat powiesci Salingera: „Buszujacy w zbozu”. Gospodarze są nim zachwyceni i proponuja mu nocleg. Nad ranem okazuje się, ze Paul zaprosil do ich mieszkania meska prostytutke. Oburzone malzenstwo wyrzuca go z domu pelne niesmaku i zdruzgotane swoja naiwnoscia. Po rozmowie z dziecmi okazuje, ze żaden Paul nie studiuje z nimi na Harvardzie i nie maja pojecia kto odwiedzil ich rodzicow. Tego samego dnia slysza, iz ich sasiadom przydarzylo się dokladnie to samo kilka dni wczesniej.
Zaraz po przygodzie z para Kittredge, ofiara Paula pada mloda para, która dopiero co przybyla do Nowego Yorku, jest nowa i zagubiona w wielkim miescie. Tym razem Paul podaje się za syna Flana i sprzedaje historie o swojej probie poprawienia stosunkow z bogatym ojcem, który go nie chce uznac gdyż jest czarny. Rick and Elizabeth, nowy cel oszusta, przygarniaja go do siebie do czasu az wyjasni sytuacje rodzinna. Trojka mlodych ludzi staje się dobrymi przyjaciolmi do momentu az Paul prosi ich o pozyczke. Elizabeth się nie zgadza, gdzyz oznaczaloby to stracenie wszystkich oszczednosci.
Pewnego wieczora, gdy Elizabeth pracuje, Paul zaprasza Ricka na wspolne spedzenie wieczoru, podczas którego go uwodzi i przekonuje do „pozyczenia pieniedzy”. Zaraz potem znika.
Rick zdaje sobie sprawe co zrobil: nie tylko zdradzil swoja dziewczyne z mezczyzna ale również oddal mu ich oszczednosci, zalamany popelnia samobojstwo.
Elizabeth probuje odnalezc Paula i wnosi przeciw niemu oficjalne oskarzenie na policji. W akcji desperacji Paul dzwoni do Ouisy i prosi ja o pomoc. Z niewiadomych powodow, Ouisa zdaje się być emocjonalnie zwiazana w Paulem i obiecuje mu pomoc jeśli ten odda się w rece policji (zupelnie niezrozumialy zwrot akcji). Niesety podczas aresztu zostaja rodzieleni i mimo usilnych prob Ousiy oraz Flana, nie są w stanie go odnalezc. Jego los nie jest do konca wyjasniony, mozliwe ze popelnia samobojstwo. Tyle na temat tresci.
Problematyka sztuki to w duzym skrocie walka ze swoim pochodzeniem oraz proba bycia kimś zupelnie innym. Odwieczna walka miedzy kim jestesmy a kim chcemy być za wszelka cene. W jednej z pierwszych scen Paul krytykuje Holden Cauffielda, bohatera powiesci „Buszujacy w zbozu” za bycie oszustem, sztucznym w relacjach z innymi ludzmi, wrogo nastawionym do swojego pochodzenia. Tymczasem cala te krytyke powinien kierowac do siebie samego, gdyz Holden to jednym slowem alegoria do Paula, oszukujacego wszystkich dookola lecz najbardziej samego siebie. To wlasnie czyni go na koniec ofiara. I tutaj następna bardzo prosta symbolika w sztuce: Ouisa i Flan maja w domu podwojny obraz Kandinskiego stad tez ciagle nawiazania do „skomplikowanej” natury Paula, jego podwojnej natury, rozdwojenia osobowosci, etc. Generalnie, symbolika do rozszyfrowania dla uczniow gimnazjum a nie dojrzalego i wymagajacego widza.
Tytulowy Szosty Stopien Oddalenia to nazwa teorii, na podstawie której kazdy czlowiek jest polaczony z dowolnym innym czlowiekim na ziemi przez lancuch znajomosci, w których nie posredniczy więcej niż 5 osob. Teoria, aczkolwiek bardzo ciekawa, jest kiepsko pokazana w sztuce, brak jest jakiejkolwiek konseskwencji lub bezposrednich nawiazan. Widz nie jest w stanie dopatrzec się relacji owych pieciu posrednich osob w żaden sposob. Jedynym odnieseniem do teorii sieci, jest ciekawy monolog Ouisy pod koniec sztuki:
I read somewhere that everybody on this planet is separated by only six other people. Six degrees of separation between us and everyone else on this planet. The President of the United States, a gondolier in Venice, just fill in the names. I find that extremely comforting, that we're so close, but I also find it like Chinese water torture that we're so close because you have to find the right six people to make the connection. It's not just big names—it's anyone. A native in a rain forest, a Tierra del Fuegan, an Eskimo. I am bound—you are bound—to everyone on this planet by a trail of six people. It's a profound thought: how Paul found us; how to find the man whose son he claims to be, or perhaps is, although I doubt it. How everyone is a new door, opening into other worlds.
Znajac sztuke tylko z inscenizacji teatralnej, nie jest się w stanie ocenic czy teoria oddalenia jest lepiej pokazana przez autora Johna Guare'a. Z pelna stanowczoscia jednak można stwierdzic ze David Grindley, rezyser wersji Old Vickowej, zupelnie polegl na tym polu.
Teatr Old Vic jest miejscem, do ktorego Kevin Spacey, dyrektor artystyczny, przyciaga rezyserow z wizja i pomyslem. Szosty Stopien Oddalenia niestety nie powala z nog ani fabula ani rezyseria. Prosta symbolika, brak logiki i konswekwencji pozostawiaja w widzu uczucie poirytowania. Dobre strony to zdezcydowanie dobre aktorstwo oraz aktywna interakcja aktorow z publicznoscia. Niestety to troche za malo aby nazwac ja sztuka roku niekoniecznie z winy rezysera, który akurat bardzo trafnie dobral obsade i inscenizacje. Szosty Stopien Oddalenia najzwyczajniej nie jest najciekwszym dzielem literackim i niekoniecznie nadaje się na scene.
___________________________________________Przydatne linki:
Opis spektaklu na stronie Old Vic
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz